Het Zeekadet uniform

1962. Een lang gekoesterde wens wordt realiteit

Zoals jullie ongetwijfeld reeds hebt horen fluisteren ondergaat het uniform voor de zeekadetten, de kwartiermees¬ters en de onderofficieren binnenkort enige belangrijke wijzigingen. De algemene raad van onze organisatie (dat is het college van leden hoofdbestuur en plaatselijke korpsvoorzitters) heeft in zijn vergadering van 28 april 1962, die wijzigingen definitief goedgekeurd, na uiteraard over deze veranderingen een heel tijdje ernstig gesproken te hebben. Het is ook geen kleine stap om een uniform, dat sinds de oprichting van onze organisatie (1949) de zeekadetten sierde, te gaan veranderen. Daarvoor moet men belangrijke redenen hebben en . . . die zijn er ook.

Laten we voorop stellen, dat het huidige, dus „oude” uniform een prima uniform is. Dat kan ook niet anders, aangezien het vrijwel in zijn geheel gecopieerd is naar het schepelingen-tenue van de Koninklijke Marine. De broek, het hemd, de jekker, de muts c.q. pet, de kraag, de borstlap, de zwarte zijden das, alsmede de klasse- en rangsonder¬scheidingstekens, ze zijn allemaal des marines. Alleen het mutslint, de badge en het koggeschipembleem verraden, dat de werkelijke drager een zeekadet is, een lid dus van de vereniging, welke de Ne-derlandse jeugd de weg naar zee wil wijzen. En dan vallen we meteen in de voornaamste reden tot uniformwijziging. Immers, hoe mannelijk, fleurig en netjes dit marine-uniform ons ook staat, het is in feite niet voor ons ontworpen.

Het is en moet iets eigens blijven voor de leden van de Koninklijke Marine, waarmee wij door allerlei banden wel nauw verbonden zijn, maar waarvan wij als organisatie geen deel uitmaken. Om het nog eens heel duidelijk te zeggen: wij zijn een zelfstandige, autonome en gerichte jeugdvereniging met eigen sta¬tuten en een eigen huishoudelijk regle¬ment, met een eigen hoofdbestuur en eigen plaatselijke besturen, voerend een eigen financieel en organisatorisch beleid. Vandaar dat het al jaren lang een vurige wens was eens de leden van onze vereniging een eigen, liefst specifiek, zeekadettenuniform te geven.

De tweede reden is van minder belang, maar daardoor niet te verwaarlozen. Bij het optreden van zeekadetkorpsen in specifieke marineplaatsen, zoals in Den Helder waar een nieuw korps is op­gericht, alsmede gedurende het jaar­lijkse zomerkamp in het marineoplei­dingskamp te Hilversum, is het — voor­al op afstand — moeilijk te bepalen wel­ke geniformde nu een zeekadet dan wel een schepeling van de Koninklijke ma­rine is. Daardoor zijn er in Hilversum wel eens vergissingen voorgekomen welke, hoewel nooit ernstig, toch ietwat pijnlijk waren.

Met andere woorden: de nogal egoïsti­sche stelling „ieder het Zijne” is hier verre van egoïstisch. Door een eigen uni­form voor de zeekadetten worden zowel de Koninklijke marine als wij voor der­gelijke vergissingen en misverstanden gevrijwaard, hetgeen bijzonder is toe te juichen.

Nu is het weer niet zo, dat dit „nieuwe” zeekadetten-uniform met dat van de Koninklijke marine volledig gaat ver­schillen. De broek, het hemd, de jekker, de muts c.q. pet, de zwarte zijden das, alsmede de vakonderscheidingstekens (de twee gekruiste ankers) en de brevet-onderscheidingstekens (voor verbin­dingsdienst en machinedienst) zijn vol­ledig gehandhaafd gebleven. Er zijn slechts enige uniformstukken en uni­formversierselen veranderd, namelijk die, welke gemakkelijk (en daardoor niet te kostbaar) een zeekadettintje kon­den ondergaan en daardoor onmiddel­lijk het verschil met het uniform van de marineschepeling doen opvallen.

Door deze verschillen in aankleding zal het niet meer kunnen gebeuren dat een zeekadet voor een matroos van de Ko­ninklijke marine wordt aangezien of om­gekeerd. Men zal binnenkort een „an­der” uniform zien en, nieuwsgierig ge­worden, de moeite nemen eens te kijken naar de aanduidingen op mutslint en badge. We zullen dus als leden van onze organisatie meer gaan opvallen, hetgeen ook uit propagandistisch oogpunt ons doel en streven ten goede komt. Daar­naast zal het gewijzigde uniform in fleurigheid aan het „oude” zeker niet onderdoen. Zij, die toevallig op 28 april 1962 die zeekadetmannequin in zijn nieuwe proto-type-pakje door Den Haag hebben zien wandelen op weg naar de Algemene raad om het aldaar te tonen, zullen je kunnen vertellen hoe sjiek dat nieuwe uniform staat. Die zeekadet was een volledig nieuwe verschijning in het openbare leven . . . in feite dus dertien jaar te laat.

En nu dan die veranderingen, welke wij in min of meer officiële beschrijvingen aan jullie zullen voorleggen. Leest het een en ander aandachtig en bekijkt de uitvoering in de afgebeelde tekeningen en foto. Daar gaan we dan.

ZEEKADETTEN DER DERDE T/M EERSTE KLASSE

Borstlap:
De borstlap zal worden uitgevoerd in witte stof met alleen aan de boven­kant een blauwe rand van ongeveer dezelfde breedte als de blauwe rand aan de hals-opening van het z.g. „marine-witje”.

Kraag:
De marinekraag wordt vervangen door de z.g. koopvaardijkraag, uit­gevoerd dus in donkerblauwe stof met de drie witte banen, evenwel met in deze kleuren doorlopende revers.

Badge:
De badge blijft uitgevoerd in blauw geweven stof, waarop in rode let­ters staat aangegeven : „Zeekadet­korps”. De badge wordt gedragen op de linkerbovenmouw van het serge hemd (en jekker) langs de armgats­naad.

Standsonderscheidingstekens:
De standsonderscheidingstekens zul­len bestaan uit schuin naar beneden­lopende strepen (lang 6 cm; breed 5 mm.) van rood garen te dragen op de linker benedenmouw van het serge hemd (en jekker). Voor zeekadet II: één streep zoals hierboven beschreven; voor zeekadet I: twee evenwijdige strepen zoals hierboven beschreven.

Dienstvakonderseheidingstekens:
De dienstvakonderscheidingstekens blijven bestaan uit twee gekruiste onklare ankers van rood garen te dragen op de linkerbovenmouw van het serge hemd (en jekker). Zij worden aan de bovenzijde „gekroond” door een in rood garen uitgevoerd „koggeschip”.

Brevetonderscheidingstekens:
De brevetonderscheidingstekens (onveranderd in vormgeving met de voormalige) zijn in rood garen uitgevoerd en worden op de rechterbovenmouw van het serge hemd (en jekker) gedragen.

KWARTIERMEESTERS C.Q. KORPORAALS ZKK

Borstlap :
gelijk aan die van de zeekadetten der derde t/m eerste klasse (zie boven).

Kraag:
gelijk aan die van de zeekadetten der derde t/m eerste klasse (zie boven).

Badge:
De badge wordt uitgevoerd in blauw geweven stof, waarop in geel geweven letters staat aangegeven „Zee-kadetkorps”. De badge wordt gedragen op de linkermouw van het serge hemd (en jekker) langs de armgatsnaad.

Rangsonderscheidingstekens:
De rangsonderscheidingstekens zullen bestaan uit twee evenwijdige schuin naar beneden lopende strepen (lang 6 cm; breed 1 cm) van geel garen te dragen op de beide beneden­mouwen van het serge hemd (en jekker).

Dienstvakonderscheidingstekens:
De dienstvakonderscheidingstekens blijven bestaan uit twee gekruiste onklare ankers van geel garen te dragen op de linkerbovenmouw van het serge hemd (en jekker). Zij wor­den aan de bovenzijde „gekroond” door een in geel garen uitgevoerd „koggeschip”.

Brevetonderscheidingstekens:
De brevetonderscheidingstekens (on­veranderd in vormgeving met de voormalige) zijn in geel garen uit­gevoerd en worden op de rechter-bovenmouw van het serge hemd (en jekker) gedragen.

ONDEROFFICIEREN ZKK

Badge:
De badge wordt uitgevoerd in blauw geweven stof, waarop in gouddraad de letters staan aangegeven „Zee­kadetkorps”. De badge wordt gedragen op de linkermouw van de serge buis (en jekker) langs de armgatsnaad.

Rangsonderscheidingstekens:
De rangsonderscheidingstekens zul­len bestaan uit schuin naar beneden lopende strepen (lang 6 cm; breed 1 cm) van gouddraad te dragen op beide benedenmouwen van de serge buis (en jekker).
Voor bootsman: drie evenwijdige strepen zoals hierboven beschreven;
Voor schipper: vier evenwijdige strepen zoals hierboven beschreven.

Dienstvakonderscheidingstekens:
De dienstvakonderscheidingstekens blijven bestaan uit twee gekruiste onklare ankers van gouddraad te dragen op de linkerbovenmouw van de serge buis (en jekker). Zij worden aan de bovenzijde „gekroond” door een in gouddraad uitgevoerd „kog­geschip”.

Brevetonderscheidingstekens:
De brevetonderscheidingstekens (on­veranderd in vormgeving met de voormalige) zijn in gouddraad uitge­voerd en worden op de rechterboven­mouw van de serge buis (en jekker) gedragen.

Opmerkingen:
Aangezien het nog niet geheel zeker is of de aanmaak van nieuwe borst­lappen op korte termijn te verwezen­lijken valt, zal het waarschijnlijk noodzakelijk zijn het bekende marine-witje voorlopig als borstlap te bestemmen. Het nieuwe kogge­schip-embleem zal volgens het offi­ciële model worden geborduurd, het­geen betekent dat dit embleem er uit zal zien zoals afgedrukt in de titelkop van dit lijfblad; zie pagina 1, links boven. Het koggeschip zal „sec” worden uitgevoerd, dus zonder cirkel.

Dit zijn dan de veranderingen, die er zo straks voor zullen zorgen, dat wij —zowel van binnen als van buiten — als echte zeekadetten langs ‘s Heren wegen zullen gaan, in overeenstemming dus met al het eigene, waarop onze organi­satie gegrondvest is.

In het begin zal het natuurlijk even wennen zijn; de Nederlander, vooral de jonge Nederlander, is zeer kritisch met een conservatieve inslag inzake het oude en vertrouwde. Maar nogmaals: erop achteruit gaan wij in deze kleding zeker niet!

Mochten er ondanks dat zo straks nog zeekadetten zijn, die liever het matrozen­uniform van de Koninklijke marine had­den gehouden, wel . . . laten zij dan zor­gen, dat zij er (ook) bijkomen. „Voor jonge mannen van 16 jaar en ouder…”, wel jullie kennen die overbekende ad­vertenties; wij mogen in een redactio­neel artikel als dit geen te eenzijdige reclame voeren.

De nieuwe uniformstukken en uniform-versierselen zijn thans in bestelling. Loopt alles volgens plan, dan kan op 1 januari 1963 het gehele zeekadetkorps Nederland in het gewijzigde uniform gekleed gaan. Nadere richtlijnen en voorzieningen in deze zullen jullie te zijner tijd via de plaatselijke besturen ­bereiken, in ieder geval de verande­ringen zullen op basis van inruil voor de dan in dienst zijnde en geiiniformeerde onderofficieren, kwartiermeesters en zeekadetten kosteloos plaatsvinden.